Migratie, asiel en inburgering

In de migratieketen is een overschot aan tekorten. Uitvoeringsorganisaties als het COA en de IND komen capaciteit tekort. Het COA beschikt over onvoldoende plekken om de fluctuerende instroom van asielzoekers op te kunnen vangen. Door een tekort aan woningen, kunnen statushouders hun opvangplek minder snel verruilen voor een woonplek en meedoen in de samenleving. Hoe kan de migratieketen flexibeler en duurzamer worden gemaakt?

Om de opvang van asielzoekers beter te verdelen, is de Spreidingswet geïntroduceerd. Gemeenten moeten zich beter inspannen om samen voldoende opvangplekken voor asielzoekers te realiseren. We zien dat de rol van gemeenten steeds belangrijk wordt in het migratiedomein: duizenden ontheemde Oekraïners worden sinds 2022 in Nederland opgevangen en hebben recht op zorg, onderwijs en werk. Ook is de nieuwe Wet Inburgering ingegaan. In het nieuwe inburgeringsstelsel voeren gemeenten regie over de uitvoering van de inburgering van nieuwkomers en zijn ze verantwoordelijk voor de begeleiding en ondersteuning van inburgeringsplichten. Hoe ziet dat eruit in de praktijk? Hoe kunnen gemeenten leren van hun ervaringen met het nieuwe stelsel? En welke kosten brengt dit met zich mee?

AEF is al vele jaren betrokken bij de hele migratieketen: van asiel, opvang en huisvesting tot en met integratie. Het soepeler laten functioneren van de migratieketen is van groot maatschappelijk belang en vraagt extra aandacht. We adviseren partijen over verbetering van de samenwerking in de migratieketen. Ook helpen we gemeenten bij concrete opgaven rond de opvang van Oekraïense ontheemden en asielzoekers, de huisvesting van statushouders en de inburgering van nieuwkomers. Daarnaast ondersteunen we het Rijk bij het opzetten van initiatieven om de positie van mensen met een migratieachtergrond op de arbeidsmarkt te verbeteren.

We voerden de evaluatie van de IND Taskforce Dwangsommen uit en we deden onderzoek naar de opvang en begeleiding van alleenstaande minderjarige asielzoekers. Bij de VNG zijn we betrokken bij diverse projecten, waaronder de consultatie van wetgeving (zoals de Wet Inburgering, de Spreidingswet en Tijdelijk wet Oekraïne) en de organisatie van het congres Van Opvang tot en met Integratie. Ook hebben we onderzoek gedaan naar de financiële effecten van de nieuwe Wet Inburgering, de Spreidingswet en de gemeentelijke opvang van Oekraïners.