Structurele tekorten jeugdzorg
Structurele tekorten jeugdzorg
Meer weten over het onderzoek en de uitkomsten?
> Stelsel in groei, Een onderzoek naar financiële tekorten in de jeugdzorg, 15 december 2020
> Kamerstukken
> Nieuwsbericht Rijksoverheid
In 2015 zijn diverse taken gedecentraliseerd naar gemeenten, waaronder de jeugdzorg (jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering). In de afgelopen jaren hebben gemeenten aangegeven geld tekort te komen voor de uitvoering van die taken. Het Rijk is gemeenten eerder tegemoet gekomen met een tijdelijke extra bijdrage. Daarbij is de afspraak gemaakt dat onderzoek uitgevoerd zou worden naar het benodigde structurele budget. AEF heeft dit onderzoek uitgevoerd.
Doel van het onderzoek was om te bepalen of er structureel extra middelen nodig waren voor de uitvoering van de Jeugdwet, en welke maatregelen er genomen konden worden om de kosten te verlagen.
Een van de vragen was of het zogenaamde ‘boeggolfeffect’ op den duur tot lagere kosten leidt. Uit het onderzoek blijkt dat een brede inzet op preventie en vroegsignalering weliswaar bij kan dragen aan meer kwaliteit van leven en aan besparingen in andere wetten, maar niet leidt tot kostenbesparing binnen de Jeugdwet. In plaats van een boeggolf is dus eerder sprake van verhoging van het waterpeil.
Daarnaast heeft AEF geconstateerd dat de toename in het jeugdhulpvolume niet komt door een stijgende instroom, maar door achterblijvende uitstroom. Dit verklaart voor een deel de stijging in de kosten. Andere verklaringen zijn een stijging van de gemiddelde kosten per cliënt per jaar en een toename van kosten voor wijkteams en voorliggend veld. Opvallend is verder dat de instroom van kwetsbare doelgroepen verhoudingsgewijs redelijk gelijk is gebleven (zij worden dus niet beter bereikt dan voorheen), maar dat het mediane inkomen bij ambulante jeugdhulp wel is gestegen. Voor lichtere hulp geldt dus dat juist kinderen uit gezinnen met hogere inkomens de weg naar de jeugdhulp beter weten te vinden.
Het tekort op jeugd was 1,6 – 1,8 miljard euro in 2019. Gemeenten hebben wel een aantal mogelijkheden om doelmatigheidswinst te behalen: er kan 190 –240 miljoen euro bespaard worden met vijf onderzochte maatregelen. Desondanks blijft er op basis van de huidige uitgangspunten een stevig tekort over. Daarmee toont het onderzoek de noodzaak van een gesprek over het gewenste voorzieningenniveau.
Na dit onderzoek zijn Rijk en VNG verder in gesprek gegaan over aanvullende mogelijkheden om de kosten verder te verlagen, en over het voorzieningenniveau. Na tussenkomst van de arbitragecommissie wordt daarnaast voor 2022 een aanvullend bedrag van 1,3 miljard euro (bovenop de al toegezegde 300 miljoen euro) beschikbaar gesteld.
Meer weten over het onderzoek en de uitkomsten?
> Stelsel in groei, Een onderzoek naar financiële tekorten in de jeugdzorg, 15 december 2020
> Kamerstukken
> Nieuwsbericht Rijksoverheid
Projectleider
